Phong cách thiết kế Wabi Sabi – Vẻ đẹp của sự nguyên bản

artLIVE – Phong cách thiết kế Wabi Sabi là chìa khóa tâm hồn, giúp chủ sở hữu tìm thấy được niềm vui, hạnh phúc với vẻ đẹp thô sơ trong không gian sống của mình.

Nguồn gốc của Wabi Sabi

Wabi Sabi là một triết lý của Nhật Bản, nhưng nó lại xuất phát từ văn hóa Phật giáo Thiền truyền thống của Trung Quốc. Một số tài liệu khác cho rằng, vào thế kỷ 16, nhà sư Sen No Rikyu đã trở thành người đóng góp quan trọng trong việc phát triển nghi lễ trà đạo. Trong quá trình học nghệ thuật này, Rikyu được yêu cầu trông coi khu vườn của nhà sư trước khi trình bày tác phẩm của mình. Một ngày, trước khi trình diễn, Rikyu vô tình làm rơi một cây anh đào trong vườn. Những bông hoa anh đào từ trên cây rơi xuống và tô điểm cho mặt đất. Sự không hoàn hảo và tình cờ này đã tạo ra một cảnh quan đặc biệt, mang lại một vẻ đẹp độc đáo. Đó là lúc khái niệm về Wabi Sabi được sinh ra.

Biểu tượng “enso” được dùng để thể hiện một ý niệm, gồm một vòng tròn chưa hoàn chỉnh tạo ra như một phần của nét vẽ hoặc chuyển động không có hạn, thường được vẽ bằng mực đen. 

Với sự tồn tại hàng thế kỷ, Wabi Sabi đã trở thành một phần quan trọng và không thể thiếu trong lối sống của người Nhật Bản. Giữa nhịp sống ồn ào và biến động không ngừng, lối sống Wabi Sabi là một nơi trú ẩn cho sự yên bình và sự bình tĩnh. Nó mang lại vẻ đẹp của sự thanh thản và an lành cho con người. 

Trong thiết kế nội thất, phong cách Wabi Sabi đã có những ảnh hưởng sâu sắc và tiếp tục truyền cảm hứng cho nhiều người yêu thích cho đến ngày nay.

Sự kỳ diệu đằng sau Wabi Sabi

Wabi Sabi là tổ hợp của hai từ ghép trong tiếng Nhật. Ban đầu, Wabi mang ý nghĩa của sự buồn bã, cảm giác đau khổ, trong khi Sabi miêu tả sự xuống cấp hay mờ dần đi sau nhiều năm tháng trôi qua. Dù hai từ này ban đầu gợi lên cảm giác u sầu và tiêu cực, nhưng khi được kết hợp, khái niệm Wabi Sabi lại khơi lên cảm giác ấm áp về một cuộc sống mộc mạc và an yên trong văn hóa Nhật Bản.

Wabi biểu dương sự tinh tế và mộc mạc, nhấn mạnh sự đơn giản và tự nhiên mà không cần phô trương. Theo triết gia Alan Watts, Wabi còn mang ý nghĩa sự cô đơn và lẻ loi. Tuy nhiên, theo tác giả Kazuo Okakura trong cuốn sách “Thư trà”, Wabi cũng có thể hiểu là không hoàn thiện hoặc không hoàn hảo, nhưng có tiềm năng để cải thiện trong tương lai. Điều này khơi gợi cho mọi người một cảm giác chấp nhận điều đó một cách nhẹ nhàng và tự nhiên, với lòng kiên nhẫn chờ đợi điều gì đến sẽ đến.  

Sabi bắt nguồn từ một động từ tiếng Nhật là “sabu”, mô tả quá trình làm giảm giá trị hoặc mất đi vẻ hoàn mỹ theo thời gian. Sabi thường liên kết với hình ảnh của những nơi yên tĩnh và không có sự hiện diện của con người. Nó chỉ một cái gì đó tương tự như sự vô thường, tĩnh lặng và trầm ngâm của con người khi chứng kiến sự biến đổi không ngừng của vạn vật theo luật lệ tự nhiên. 

Có thể thấy rằng Wabi Sabi tập trung vào tìm kiếm vẻ đẹp nguyên bản, khiêm tốn và không xa hoa. Triết lý Wabi Sabi tin rằng “sự không hoàn hảo là chính là vẻ đẹp” vì mọi sự vật trên thế gian đều không hoàn hảo. Chính điều đó tạo nên vẻ đẹp tự nhiên và duy nhất. 

Tổng thể, Wabi Sabi là nghệ thuật tìm kiếm vẻ đẹp từ sự không hoàn hảo một cách tự nhiên, cũng như chấp nhận quy trình phát triển và suy tàn theo tự nhiên.

Phong cách Wabi Sabi trong thiết kế không gian sống

Wabi Sabi không chỉ là một cách nhìn nhận về thế giới mà nó còn được xem như là một kiểu thiết kế nội thất. Nó tập trung vào việc tìm kiếm vẻ đẹp từ sự khiếm khuyết và không hoàn mỹ. Đối lập với các xu hướng trang trí hiện đại, Wabi Sabi mang đến một cái nhìn mới. Nó không có mục đích sử dụng những vật liệu quý và xa hoa để thể hiện sự quyền lực như phong cách phương Tây. 

Thay vào đó, Wabi Sabi hướng đến những thứ đơn giản, tiết chế và trân trọng vẻ đẹp tự nhiên của vạn vật. Nó nhấn mạnh rằng mỗi cá thể sinh ra đều có vẻ đẹp tự nhiên và không có cái gọi là xấu. Điều đó làm nên sức hút riêng biệt của mỗi cá thể.

Ngoài ra, Wabi Sabi không chú trọng vào giá trị vật chất mà thay vào đó, nó tập trung vào sự bền vững và công năng của các vật phẩm. Những người theo Wabi Sabi không mua đồ đạc quá nhiều cho ngôi nhà của mình, mà chỉ cần những vật dụng cần thiết. Họ không vứt bỏ những vật phẩm trầy xước hay vỡ nát mà lại hàn gắn chúng và để tiếp tục phục vụ mục đích của chúng. Sự đơn giản trong Wabi Sabi với mục đích giảm bớt gánh nặng trong cuộc sống và buông bỏ những lo âu không cần thiết.

Sự cần kiệm và tiết chế là linh hồn của phong cách Wabi Sabi

Trong thiết kế nội thất hiện đại, những món đồ mới, xa xỉ không phải là tinh thần của Wabi Sabi. Thay vào đó, Wabi Sabi tôn trọng sự đơn giản và sự không hoàn hảo. Chẳng hạn, chiếc ghế không vuông vức do được làm thủ công, cành cây đã khô tự nảy mầm, những món gốm đã sứt mẻ, chiếc túi cầm tay đã qua sử dụng với lớp sơn bong tróc hay những tác phẩm nghệ thuật độc đáo có thể được sử dụng làm đồ trang trí để làm sống động không gian sống.

Một nguyên tắc cơ bản của Wabi Sabi là sự tiết chế. Nó chấp nhận sự tạm thời của mọi vật, nhấn mạnh rằng không gì tồn tại mãi mãi và mọi thứ thay đổi theo thời gian. Sở hữu quá nhiều vật phẩm có thể làm cho ngôi nhà trở nên quá tải. Để đạt được trạng thái thanh thản, quan trọng là phải dọn dẹp và tặng đi những đồ vật không dùng đến. Quá trình này giúp ta tập trung vào những vật phẩm thực sự mang lại niềm vui và không bị sao nhãng bởi những món đồ không cần thiết.

Nét mộc mạc toát ra từ vật liệu tự nhiên

Nguyên liệu chính của phong cách Wabi Sabi chủ yếu đến từ các vật liệu hữu cơ. Đó là những tấm gỗ mộc, những tảng đá nguyên khối, kim loại thô, vải dệt thô, thổ cẩm sợi tự nhiên, hay đất sét. Vì những vật liệu này đến từ thiên nhiên sẽ cho bạn những trải nghiệm tự nhiên nhất, mang lại cho người sở hữu tâm trạng bình an và hạnh phúc.

Những món đồ thủ công cũng được xem là vật liệu tự nhiên vì chúng đều là vật phẩm trang trí có cảm xúc, chất chứa sự chân thành đến không gian sống, một chiếc ly uống trà của nghệ nhân Nhật Bản, len dệt bằng tay của mẹ, đồ các đồ đan lát mây tre của ông bà… ẩn sau nó là những câu chuyện mang đến chiều sâu trong tâm hồn.

Màu sắc, ánh sáng nhẹ nhàng như hòa cùng không gian  

Màu sắc của phong cách Wabi Sabi đến từ thế giới tự nhiên nơi mọi vật sống hài hoà với nhau, mang lại sự bình yên, tĩnh lặng. Các tông màu theo phong cách này thuộc kiểu màu lặng không có nhiều hiệu ứng rực rỡ mà ngược lại tạo ra sự khuếch tán lớn và chìm hẳn vào không gian. 

Những bảng màu trung tính như màu be, màu đất hay xám nâu là nơi mà chúng ta được màu của Wabi Sabi rõ nét nhất. Đây là bản chất nguyên bản của nó, màu của thiên nhiên, màu của đất cát, gỗ mục, màu của lớp vỏ cây đã sần sùi. Ánh sáng dịu nhẹ, khuếch tán ra không gian cùng với màu sắc hiền hòa, êm dịu, lắng đọng giúp ta đạt đến trạng thái tĩnh tâm bình lặng sau những giờ làm việc mệt mỏi.

Tỷ lệ và góc nhìn tạo nên những khoảng không yên bình

Wabi Sabi là tìm thấy sự bình yên, thinh lặng trong cái thiếu vắng về vật chất. Chính vì vậy những khoảng không đóng vai trò vô cùng quan trọng vì những khoảng trống về không gian luôn cho ta những cảm giác mạnh mẽ hơn là một không gian đủ đầy. Các khoảng trống được tạo ra kết hợp cùng nguồn ánh sáng tràn qua các ô cửa đem lại cảm giác thoáng đãng, dễ chịu nhưng cũng ngập tràn năng lượng trong lành.

Những nguyên tắc trong thiết kế theo phong cách Wabi Sabi

Giữ cho mọi thứ đơn giản: Điều quan trọng nhất trong phong cách này là sự đơn giản, bắt đầu từ vật dụng cá nhân và trong sinh hoạt hàng ngày. Khi trang trí nội thất, hãy tập trung vào chức năng, tính thực tế và độ bền, tránh mua quá nhiều đồ và trang trí quá mức. Bạn nên loại bỏ những món đồ không cần thiết trước khi thêm vào bất kỳ thứ gì vào không gian sống. Việc đó giúp bạn có thể tập trung vào những thứ cần thiết và quan trọng hơn.

Sự bất đối xứng: Wabi Sabi cho rằng mọi thứ trong thiên nhiên đều mang một nét đẹp riêng biệt. Sự không cân đối trong thiết kế Wabi Sabi giúp con người nhìn thấy những đặc điểm độc đáo và vẻ đẹp riêng trong từng món đồ; từ đó, có tư duy tích cực và cảm nhận cuộc sống tươi đẹp hơn.

Vẻ đẹp tiềm ẩn: Wabi Sabi tôn vinh những món đồ cũ kỹ và không hoàn hảo. Thay vì che giấu những khuyết điểm, Wabi Sabi điều chỉnh để làm nổi bật vẻ đẹp độc đáo và duy nhất của những yếu tố bị mai một theo thời gian.

Sự tự nhiên: Wabi Sabi nhấn mạnh sự thay đổi và vô thường của mọi thứ. Khi trang bị nội thất, hãy chọn những món đồ có thể chịu đựng thử thách của thời gian. Thay vì ưu tiên những tính chất sáng bóng, hãy tìm những món đồ bền vững và mang hoa văn nguyên thuỷ.

Sự tinh tế và sâu sắc (Yugen): Yugen là những gì không thể hiện bằng từ ngữ hoặc cảm nhận được bằng giác quan. Nó là vẻ đẹp sâu thẳm nằm bên trong. Wabi Sabi thể hiện sự tinh tế qua việc sử dụng vách ngăn mờ hoặc rèm cửa để tạo ra một chút bí ẩn, không chặn chúng khỏi tầm mắt. 

Sự tĩnh lặng: Để đạt được sự tĩnh lặng, cần phải loại bỏ những thứ không cần thiết và sử dụng đồ nội thất tối giản để tạo ra một không gian mở và hòa mình vào đó. 

Sự tự do (Datsuzoku): Datsuzoku là sự giải phóng bản thân khỏi áp lực của các quy tắc, giới hạn và tiêu chuẩn xã hội. Điều này cho phép mọi ý tưởng trong thiết kế nội thất được thực hiện. Ví dụ, bạn có thể sử dụng những chiếc bình có vết nứt, bể… để thể hiện sự tự do và cá nhân hóa không gian của mình.

Wabi Sabi mang lại sự cân bằng trong chính ngôi nhà

Với Wabi Sabi, không có không gian nào bị bỏ sót và lãng quên ý nghĩa tồn tại. Mọi ngóc ngách được sắp xếp và bố trí một cách tinh tế để ta có thể cảm nhận được một không gian sống thật thoáng đãng và gần gũi với thiên nhiên. Các sản phẩm nội thất trong nhà được tối giản hết sức có thể và được sắp xếp gọn gàng, vì những bộn bề lo âu trong cuộc sống sẽ đánh động đến mặt nước tâm hồn của con người. 

Đặc biệt, để bồi đắp cho những gì thiếu vắng, các nhà thiết kế có thể sử dụng các cây xanh trang trí nhằm cân bằng giữa hữu cơ và vô cơ, giữa sự trầm lắng của không gian và sức sống dồi dào của thiên nhiên. Cuộc sống hiện đại, con người ngày càng sống nhanh và theo đuổi sự hoàn hảo, đôi khi quên đi những thứ đơn giản, gần gũi thường ngày. Điều này làm cho cuộc sống của mỗi người trở nên trống vắng và buồn chán. 

Phong cách sống Wabi Sabi từ lâu đã được ca ngợi như đền thờ của lối sống giản dị, hòa nhã và gần gũi với thiên nhiên. Không chỉ ca ngợi những vẻ đẹp của sự không hoàn hảo, mà dường như phong cách sống Wabi Sabi đã tác động và làm cho mọi thứ trở nên đẹp đẽ hơn trong mắt chúng ta, giúp xoa dịu con người trong bối cảnh ồn ào và hối hả của xã hội hiện đại.

Tham khảo

Ekeinterior.com

Tsunagujapan.com

Foyr.com

Bluprint-onemega.com